Hàng không sôi động, giá vé có giảm?

Việc có thêm hãng hàng không, mua thêm máy bay đã mở ra chặng đường phát triển mới của ngành hàng không Việt Nam.

Vài ngày trước, trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, hãng hàng không Vietjet đã ký thỏa thuận với Airbus International để đặt mua 20 máy bay thân rộng A330-900, phục vụ cho kế hoạch phát triển trong thập kỷ tới.

Thêm hãng mới, đội bay mở rộng

Với hợp đồng này, Vietjet nâng tổng số đơn đặt hàng dòng A330neo lên 40 chiếc. Ngoài ra, hãng hiện có đơn hàng 96 máy bay một lối đi thuộc dòng A320neo. Đội bay hiện tại của Vietjet gồm 115 máy bay Airbus, bao gồm 108 chiếc dòng A320 và 7 chiếc A330-300.

Theo Vietjet, đơn đặt hàng mới sẽ hỗ trợ kế hoạch mở rộng các đường bay quốc tế, tăng tần suất trên những tuyến bay có nhu cầu cao ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và mở rộng sang các đường bay dài đến châu Âu trong tương lai.

Một diễn biến đáng chú ý khác là Thủ tướng Chính phủ đã chính thức chấp thuận chủ trương đầu tư hãng hàng không Sun PhuQuoc Airways (SPA) của Tập đoàn Sun Group. SPA dự kiến có quy mô đội bay 31 chiếc vào năm 2030, với tổng vốn đầu tư khoảng 2.500 tỉ đồng (tương đương 98,81 triệu USD). Hãng dự kiến sẽ khai thác chuyến bay đầu tiên vào quý IV/2025, kết nối Phú Quốc với các trung tâm kinh tế - du lịch trong và ngoài nước.

Theo Sun Group, việc được phê duyệt chủ trương đầu tư là dấu mốc quan trọng không chỉ với hãng mà còn với sự phát triển của du lịch Phú Quốc nói riêng và ngành hàng không Việt Nam nói chung. SPA kỳ vọng sẽ trở thành cầu nối mới, đưa Phú Quốc đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước.

Trong khi đó, Vietnam Airlines đã thông qua kế hoạch mua 50 máy bay thân hẹp trong giai đoạn đến năm 2032. Hãng cho biết sẽ tập trung đầu tư vào dòng máy bay này để nâng cao hiệu suất khai thác, đáp ứng nhu cầu vận chuyển ngày càng tăng. "Tổng công ty cũng đang mở và khôi phục 15 đường bay quốc tế trọng điểm đến các thị trường như Ý, Nga, Đan Mạch, Trung Quốc, Nhật Bản và UAE. Những bước đi này sẽ giúp Vietnam Airlines mở rộng thị phần và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế" - đại diện Vietnam Airlines chia sẻ.

Với các hãng đang tái cơ cấu như Bamboo Airways cũng dự kiến sẽ đón thêm máy bay mới từ đầu tháng 6 nhằm phục vụ nhu cầu đi lại tăng cao trong mùa hè 2025.

Hay Vietravel Airlines cũng có nhiều chuyển động sau khi ông Đỗ Vinh Quang, Phó Chủ tịch T&T Group, trở thành Chủ tịch HĐQT tại Đại hội cổ đông bất thường tháng 4-2025. Trước đó, vào tháng 12-2024, hãng đã tiếp nhận nhà đầu tư chiến lược từ T&T Group sau khi Tập đoàn Vietravel chuyển nhượng cổ phần.

Tại Đại hội này, cổ đông lớn T&T Group đã công bố định hướng phát triển mới trong lĩnh vực hàng không, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái hàng không hoàn chỉnh theo mô hình tập đoàn. Ngoài mảng vận chuyển hành khách, T&T Group cũng có kế hoạch mở rộng sang vận chuyển hàng hóa bằng đường không (air cargo), xây dựng trung tâm logistics hàng không khu vực.

Chặng đường phát triển mới

TS Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam (VABA), dẫn nguồn từ IATA cho biết năm 2025 sẽ đánh dấu sự tăng trưởng trở lại của thị trường hàng không toàn cầu. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương được dự báo có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất, khoảng 9,1%. Việt Nam được đánh giá là thị trường tăng trưởng nhanh thứ 5, dự kiến đạt 150 triệu lượt hành khách vào năm 2035. "Năm nay, hàng không nội địa tăng trưởng trở lại, vượt mốc năm 2019. Đặc biệt, việc khôi phục và mở nhiều đường bay quốc tế giúp nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc nhanh chóng đầu tư hạ tầng sân bay, bổ sung đội bay là bước đi phù hợp để đón đầu nhu cầu thị trường" - TS Bùi Doãn Nề nhận định.

Dưới góc nhìn của hành khách, việc các hãng mở rộng đội bay và thị trường đón thêm hãng mới như SPA có thể giúp hạ nhiệt giá vé máy bay. Bởi, hiện nay, thị trường hàng không nội địa có tới 6 hãng khai thác chuyến bay thường lệ, gồm: Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways, Pacific Airlines, Vasco và Vietravel Airlines. TS Chu Thanh Tuấn, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Cử nhân Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam, nhìn nhận về lý thuyết, sự gia nhập của doanh nghiệp mới trong thị trường có cấu trúc độc quyền nhóm như hàng không sẽ làm tăng cạnh tranh, có thể dẫn đến giảm giá hoặc nâng cao chất lượng dịch vụ. Tuy nhiên, thực tế trong và ngoài nước cho thấy tác động này không phải lúc nào cũng rõ ràng và bền vững.

Tại Việt Nam, từng có nhiều hãng hàng không tư nhân được cấp phép như Indochina Airlines hay Air Mekong nhưng phần lớn đều rút lui do thua lỗ kéo dài và khó cạnh tranh với các "ông lớn". "Nguyên nhân là chi phí vận hành cao, biên lợi nhuận thấp, và sự phụ thuộc vào hạ tầng hàng không do Nhà nước quản lý - vốn đã quá tải. Việc có thêm hãng hàng không tư nhân là cần thiết nhưng để phát triển bền vững, cần có chiến lược rõ ràng và chính sách hỗ trợ như ưu đãi thuế, tiếp cận slot bay, hoặc giảm phí dịch vụ giai đoạn đầu" - TS Tuấn nhận định.